સજીવખેતી સાથે ૧૦૫ વર્ષની અડીખમ યાત્રા : પદ્મશ્રી પપમ્મલા રંગમ્મા

છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી વિવિધ પ્રસાર માધ્યમોમાં એક ફોટો ખૂબ જોવા મળી રહ્યો છે જેમાં એક વૃદ્ધ મહિલા પોતાના બંને હાથ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનાં માથા પર રાખીને આશીર્વાદ આપી રહ્યા છે. તેમના વિષે માહિતી શોધવા જતા જ્ઞાનચરુ હાથ લાગ્યો. 

આ મહિલા એટલે પપમ્મલા. તેમના ઓળખીતા લોકો તેઓને રંગમ્મા પણ કહે છે. તેઓ હાલ ૧૦૫ વર્ષની ઉંમરે પણ જાતે ખેતી કરે છે. સજીવ ખેતી ક્ષેત્રે તેમના યોગદાન બદલ ગત ૨૬મી જાન્યુઆરીએ દેશના રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા તેઓને પદ્મશ્રી એવોર્ડથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. 

વર્ષ ૧૯૧૪માં તમિલનાડુ રાજ્યના દેવલાપુરમ ગામમાં જન્મેલ પપમ્મલાના માતાપિતાનું અવસાન થતા કોઈમ્બતુર જિલ્લાના થેકમપટ્ટીમાં રહેતા દાદીમાએ તેમને ઉછેર્યા હતા. રંગમ્માએ પોતાના જીવન દરમ્યાન બે વિશ્વ યુદ્ધ, ભારતનો સ્વતંત્રતા સંગ્રામ જેવા ઐતિહાસિક ઘટનાઓ સહીત અનેક કુદરતી આફતો અને હવે કોરોના મહામારીના પણ સાક્ષી બન્યા છે.  

અભ્યાસ કરવાની ઉંમરે ક્યારેય પણ શાળાએ ન જઈ શકનાર રંગમ્મા છેલ્લા છ દાયકાથી તેઓ તમીલનાડુ કૃષિ યુનિવર્સિટીના શિક્ષણ વિભાગ સાથે પણ જોડાયેલ છે. તેઓના જીવન અનુભવોને તમિલ કૃષિ કોલેજોમાં શીખવવામાં આવે છે. તેઓ કહે છે કે મેં જે કઈ પણ શીખ્યું છે ઘરકામ કરતા કરતા અને પલ્લંગુઝી (પરંપરાગત દક્ષિણ ભારતીય નાટક) દ્વારા શીખ્યું છે. 

દાદી ગુજરી ગયા બાદ ઘર ચલાવવા માટે થેકમપટ્ટીમાં એક નાનો પ્રોવિઝન સ્ટોર વારસામાં મળ્યો. જ્યાં તેણીએ ખાણીપીણી એક નાની લારી શરૂ કરી. જે માટે જરૂરી મકાઈ, કઠોળ, ફળો અને શાકભાજી બહારથી ખરીદવા ન પડે તે માટે રંગમ્મા એ દુકાનની કમાણીમાંથી પૈસા બચાવીને ખેતી કરવા માટે ૧૦ એકર જમીન ખરીદી.

સરકારી રેકર્ડ મુજબ પપમ્મલા રંગમ્માને હાલ વિશ્વમાં ખેતીક્ષેત્રે સક્રિય હોય તેવા સૌથી વૃદ્ધ ખેડૂત માનવામાં આવે છે. તેઓ આજે પણ દરરોજ સવારે ૬ વાગ્યાથી ૪-૫ કલાક સુધીનો સમય ભવની નદીના કાંઠે આવેલા પોતાના ખેતરમાં કામ કરીને વિતાવે છે. જોકે વધતી ઉંમરને કારણે દસ એકર જમીનનું સંચાલન બરાબર થઇ શકતું ન હોવાથી તેમણે સાતેક વીઘા જમીન રાખી, બાકીની બીજી જમીન વેચી દીધી. હાલ બાકીની જમીનમાં તેઓ કેળા અને ભીંડાની ખેતી કરે છે.

નાનપણથી જ કૃષિ પ્રત્યે લગાવને કારણે છેલ્લા પચાસ વર્ષથી કૃષિ યુનિવર્સિટીમાં ચાર્જ સંભાળનારા કોઈપણ કુલપતિ તેમને ‘પહેલવાન ખેડૂત’ તરીકે ઓળખે છે. અને તેઓને યુનિવર્સિટી દ્વારા આયોજિત ચર્ચાઓમાં વિશેષ આમંત્રણ આપવામાં આવે છે. ૧૯૫૯માં થેકમપટ્ટી પંચાયતના કાઉન્સિલર તરીકે સેવાઓ આપનાર રંગમ્માએ એક સ્ત્રી હોવા છતાં પણ જે ઇચ્છ્યું તે મેળવવા માટે મહેનત કરવામાં ક્યારેય પાછીપાની કરી નથી.

જાણીતા ક્રિકેટર વીવીએસ લક્ષ્મણ કહે છે કે, ૧૦૫ વર્ષીય પપમ્મલા ઓર્ગેનિક કૃષિક્ષેત્રે જીવંત એક મહાન દંતકથા છે. તો તમીલનાડુના મુખ્ય રાજકીય પક્ષ ડીએમકેના પ્રમુખ સ્ટાલિન કહે છે કે તેમને કામ કરતા જોઇને હૃદય ઉષ્માથી ભરાઈ જાય છે. તેઓ તમિલ સંસ્કૃતિનું ગૌરવ છે. 

તેમની ૫૩ વર્ષીય ભત્રીજી આર.કમલા કહે છે કે હજુ સુધી એવું ક્યારેય બન્યું નથી કે જ્યારે રંગમ્માએ બીમારીને કારણે ખેતીકામમાં રજા રાખી હોય. વધુ જણાવતા કમલા કહે છે કે ખેતીકામથી પરવારીને ઘેર આવેલ રંગમ્મા સાથે સેલ્ફી લેવા માટે દૂર-દૂરથી લોકો આવે છે. આસપાસના વિસ્તારોમાં જન્મ, લગ્ન વગેરે શુભપ્રસંગ પર આશીર્વાદ આપવા માટે તેમને ખાસ બોલાવવામાં આવે છે. 

આજે જ્યારે રાસાયણિક ખેતી કરતા ખેડૂતોની મુશ્કેલીઓ સતત વધી રહી છે. ત્યારે પદ્મશ્રી પપમ્મલા રંગમ્માના બતાવેલ રસ્તે ચાલીને સજીવ ખેતી તરફ જવું આવશ્યક થતું જાય છે. 

ખેતીકામમાં આળસ કરનારા, સજીવ ખેતીથી દૂર ભાગનારા, ૫૦-૫૫ વર્ષે નિવૃત્તિ લેવાનું વિચારનારા અને પાનના ગલ્લે સમય પસાર કરતી આજની યુવાન પેઢી માટે ૧૦૫ વર્ષે પણ ખેતરમાં સતત કાર્યરત પપમ્મલાનું જીવન પ્રેરણારૂપ છે.